MEDYCYNA HOLISTYCZNA – medycyna opierająca się na założeniu, że stan umysłu, ducha i ciała wzajemnie wpływają na siebie i że należy leczyć cały organizm, a nie tylko jego chorą część. Przykładami systemów medycy holistycznej jest tradycyjna medycyna chińska (TCM) oraz indyjska ajurweda.

EBM – Evidence Based Medicine – medycyna oparta na faktach, medycyna oparta na dowodach (naukowych), dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa terapii. Dowodów takich dostarczają wyniki badań eksperymentalnych (RCT/p. niżej) oraz badań obserwacyjnych. W XX wieku EBM była ortodoksyjnie zdominowana przez statystykę i epidemiologię; w XXI wieku pojawił się w EBM aspekt integracyjny, uwzględniający w leczeniu rolę indywidualnego doświadczenia lekarza oraz sytemu wartości pacjenta jako czynników równoprawnych z dowodami naukowymi w podejmowaniu decyzji medycznych. Pomimo to, EBM nadal pozostaje medycyną materialistyczną, która postrzega i opisuje naukowo człowieka jako jednostkę wyizolowaną z otoczenia i funkcjonalnie rozdzieloną na dwa aspekty: ciała i sfery niecielesnej (psychiki).

TCM – Traditional Chinese Medicine – tradycyjna chińska medycyna: szkoła medycyny holistycznej, która obejmuje teorię i praktykę medyczną, powstałe ok. 1000 lat p.n.e. w Chinach i będące konsekwentnie rozwijane do dzisiaj. Zawiera ona różne formy medycyny: ziołolecznictwo, akupunkturę, masaże, ćwiczenia Qi-gong i terapie dietetyczne, a ostatnio także elementy medycyny materialistycznej. Koncepcje ciała i choroby stosowane w TCM odzwierciedlają jej starożytne pochodzenie, gdy filozoficzny nacisk kładziono na rolę dynamiki zarówno w procesach chorobowych, jak i terapeutycznych, a nie na strukturę materialną leczonych tkanek. Holizm TCM przejawia się w traktowaniu i opisie człowieka jako elementu nierozerwalnego układu: natura (otaczające środowisko) – człowiek cielesny – człowiek i jego psychika, w którym wszystkie elementy składowe wpływają na siebie nawzajem.

RCT – Randomized Controlled Trials – randomizowane kontrolowane badania kliniczne – „złoty standard” eksperymentów klinicznych medycyny opartej na faktach; randomizowane kontrolowane badania kliniczne pomagają określić, czy zmiana zasad stosowania (np. leków), interwencji (np. wskazań do zabiegów operacyjnych) lub praktyki (np. standardów higienicznych) powoduje zmiany w wynikach końcowych badanych ludzi (probantów). W ramach RCT probanci są losowo przydzielani do dwóch grup: „leczenia” i „kontroli”. Interwencję lub zmianę stosuje się do grupy leczonej, ale nie do grupy kontrolnej i obserwuje się wyniki obu grup. RCT wykonywane są według ściśle ustalonych protokołów badań, powstałych zgodnie z zasadami dobrej praktyki klinicznej, a celem RCT jest zdobycie dowodów naukowych. RCT, obok badań obserwacyjnych, to rodzaj badań stanowiących jedną z podstaw medycyny opartej na faktach (EBM).

ICD – International Classification of Diseases and Related Health Problems– międzynarodowa klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych (a także procedur medycznych). Jest to najważniejszy, uznawany na całym świecie, system klasyfikacji diagnoz medycznych. Polega na przypisaniu terminologii medycznej (diagnozom i procedurom) kodów, które ułatwiają organizację pracy, stawianie diagnoz, a także prowadzenie badań statystycznych w zakresie zachorowalności i umieralności. Pierwsza wersja (ICD-1) została opublikowana w 1900 roku przez rząd Francji z umownym terminem rewizji treści co 10 lat i do 1948 roku (ICD-6) [jej treść/zawartość] ograniczała się tylko do chorób będących przyczyną śmierci. Począwszy od wersji ICD-6 jest opracowywana i wydawana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Od stycznia 2022 roku obowiązuje wersja ICD-11, zawierająca 55.000 jednostek chorobowych i procedur. (ICD-10 zawierała 14.400 pozycji; obowiązywała od 1990 roku.)

Opracowano z wykorzystaniem następujących źródeł internetowych:

https://sjp.pwn.pl/slowniki/holistyczny.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Evidence-based_medicine

https://pl.wikipedia.org/wiki/Tradycyjna_medycyna_chi%C5%84ska

https://pl.wikipedia.org/wiki/Randomizowane_kontrolowane_badania_kliniczne

https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Klasyfikacja_Chor%C3%B3b